Valpreventie verlicht druk op de zorg: winst voor individu en maatschappij
Het aantal ouderen dat overlijdt ten gevolge van een val in en om huis blijft stijgen. In 2022 ging het om 6000 ouderen, en dit is slechts het topje van de ijsberg: elke vier minuten komt een oudere na een val bij de spoedeisende hulp. Voor 38.000 mensen betekent het opname in het ziekenhuis, en 14.000 worden tijdelijk of permanent opgenomen in een verpleeghuis, met alle gevolgen voor de personen in kwestie, de professionele zorg en de mantelzorg. Inzetten op valpreventie kan heel wat leed voorkomen, als buurtsportcoach of beleidsmedewerker bij de gemeente kun je daar een rol in spelen.
Veel valincidenten zijn te voorkomen
De stijging in het aantal ernstige incidenten heeft vooral te maken met de toename van het aantal 80-plussers. Toch is een relevant deel van de ernstige valincidenten te voorkomen. Bovendien blijkt een goede aanpak sterk kosten-effectief, een van de redenen waarom de demissionaire coalitie valpreventie prominent opnam in het coalitieakkoord. Dit leidde tot de ketenaanpak valpreventie.
Ketenaanpak valpreventie
Binnen deze ketenaanpak valpreventie staan het lokaal opsporen van 65-plussers met een hoog valrisico en het coördineren van valpreventieve beweegprogramma’s centraal. Er is een essentiële rol weggelegd voor structureel beweegaanbod, variërend van walking football tot bewegen in een verpleeghuis voor kwetsbare wijkbewoners. Dat aanbod is noodzakelijk om het valrisico laag te houden, zowel preventief voor mensen met een laag valrisico als voor mensen die eerder vanwege een verhoogd valrisico hebben deelgenomen aan een speciaal programma.
Domeinoverstijgende aanpak nu wel mogelijk
Tot nu toe was een domeinoverstijgende aanpak met verantwoordelijkheden voor de zorgsector, gemeenten en het sportdomein niet kansrijk vanwege gescheiden financiering. Maar omdat de toegankelijkheid van de zorg op de tocht staat door een mismatch tussen de toegenomen zorgvraag en beperkt beschikbaar zorgpersoneel, en valpreventie sterk (kosten-)effectief is, wordt deze domeinoverstijgende aanpak met ingang van 2023/2024 wel mogelijk gemaakt. Hier liggen dus kansen. De regie ligt bij de gemeente, de uitvoering bij lokale zorg-, welzijns- en sportprofessionals inclusief sportverenigingen. Gezamenlijk, en met senioren die meer willen bewegen, bepalen ze of de ketenaanpak valpreventie leidt tot een win-win situatie: minder druk op de zorg, minder maatschappelijke kosten en senioren die langer zelfredzaam en gezond blijven.
Zelf aan de slag met valpreventie
Benieuwd wat je vanuit jouw rol als buurtsportcoach of beleidsmedewerker bij de gemeente kunt doen om meer in te zetten op valpreventie? Bekijk deze tipkaart valpreventie of luister deze podcast aflevering waarin Suse van Kleef het onderwerp bespreekt met onze specialist Liesbeth Preller en coördinerend buurtsportcoach Heleen Zuiderduin.